ಸ್ವಾರ್ಥ

ಅಯ್ಯೋ ಅದೆಷ್ಟು ಸ್ವಾರ್ಥಿಗಳು ನಾವು!

ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ನಮಗೇಕೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಪ್ರೇಮ?

ಸ್ವಾರ್ಥವೇ ನಡೆಸುತಿದೆ ಈ ಜಗದ ಸಂತೆ,

ಉಗಿಬಂಡಿಯ ನಡೆಸುವ ನಿಗಿನಿಗಿ ಕೆಂಡದಂತೆ!

ಪತಿಪತ್ನಿಯರಾ ಧರ್ಮ, ತಾಯಿ ಮಕ್ಕಳ ಪ್ರೇಮ,

ಗುರುಶಿಷ್ಯರಾ ನಂಟು, ಗೆಳೆಯ ಗೆಳತಿಯರ ಸ್ನೇಹ,

ಎಲ್ಲ ಸಂಬಂಧಗಳಾಗಿವೆ ಸ್ವಾರ್ಥದಾ ಕೊಂಡಿಗಳು,

ಓಡುತಿವೆ ಹುರುಪಿಂದ ಹುರುಪಿನಲಿ ಉಗಿಬಂಡಿಗಳು!

ಏಣಿಯಾ ಅಗತ್ಯ ಈಗ ಸೂರು ಮುಟ್ಟುವ ತನಕ,

ಹಳೆಯ ಕೊಂಡಿಗಳ ಕಳಚಿ ಹೊಸತ ಜೋಡಿಸುವ ತವಕ.

ಕಾಣದಾ ಎನನ್ನೋ ಸಾಧಿಸುವ ಅಪೇಕ್ಷೆ,

ಸ್ವಾರ್ಥದಾ ಜಗದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆ!

ಅಷ್ಟು ಆತುರವೇಕೆ ನಿಧಾನವಿರಲಿ,

ತಿರುಗುತಿದೆ ಬುವಿಯು ಸಾವಧಾನದಲಿ.

ಸ್ವಾರ್ಥವು ಸೆಳೆದಾಗ ಯೋಚಿಸು ಒಮ್ಮೆ,

ಮರೆಯದೆ ಪ್ರೀತಿ, ವಾತ್ಸಲ್ಯ, ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ಹಿರಿಮೆ!

ಮುಕ್ತಕಗಳು - ೪೫

ಚಪಲದಾ ಮನಸಿಂದು ಅಂಕೆಯೇ ಇಲ್ಲದೇ

ಕಪಿಯಂತೆ ಕುಣಿಯುತಿರೆ ಎಲ್ಲೆಯಿರದಂತೆ |

ಉಪಯೋಗವೇನಿಲ್ಲ ಚುಚ್ಚುವುವು ಮಳ್ಳುಗಳು

ಜಪಮಾಲೆ ನೀಡದಕೆ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೨೧||

ಗೆದ್ದವರ ಬಿದ್ದವರ ಕಥೆಯು ಇತಿಹಾಸವೇ

ಇದ್ದವರು ಸುಮ್ಮನೆಯೆ ನೆನಪಾಗರಲ್ಲ |

ಗೆದ್ದಲಿನ ಮನದ ಕುಹಕಿಗಳು ಕಥೆಯಾಗುವರೆ

ಸದ್ದಿರದೆ ಕರಗುವರು ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೨೨||

ಎತ್ತರಕ್ಕೊಯ್ದರೂ ಮನುಜನನು ವಿದ್ಯೆಯೇ 

ಮತ್ತದೇ ಪೀಠದಲಿ ನಿಲಿಸೊ ಬಲವುಂಟೆ? |

ಬಿತ್ತಿಬೆಳೆಸುತಿರೆ ಆದರ್ಶ ನಡೆ ನುಡಿಗಳನು

ಕುತ್ತಿರದು ಪೀಠಕ್ಕೆ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೨೩||

ಚಂದದಲಿ ತಿಳಿಹೇಳಿ ಅಕ್ಕರವ ಕಲಿಸಿರುವೆ

ಮಂದಮತಿ ಮಂಡೆಯಲಿ ಬೀರಿ ಬೆಳಕನ್ನು |

ಬಿಂದಿಗೆಗೆ ತುಂಬಿಸಿದೆ ಅಮೃತದಾ ಸಾರವನು

ವಂದಿಪೆನು ಗುರುದೇವ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೨೪||

 

ಬಿರಿದರೂ ವನಸುಮವು ಅರ್ಚನೆಗೆ ಸಿಗದಲ್ಲ

ಪರಮಪುರುಷನ ಪಾದ ಸೇರದಳಿಯುವುದು |

ತೊರೆ ಕಾಡ ಹಿಡಿ ನಾಡ ಮೂಢ ಸನ್ಯಾಸಿಯೇ

ವರವಾಗು ಪುರಜನಕೆ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೨೫||

ಮುಕ್ತಕಗಳು - ೪೪

ಶರಣು ಶರಣೆಂದವರು ಶರಣರೇನೆಲ್ಲರೂ

ಪರಮೇಶ್ವರನೆ ಶರಣು ಬಾರದಿರೆ ನಿನಗೆ |

ಭರಣಿಯಲಿ ಕಲ್ಲುಗಳು ಮಾಡಿದರೆ ಸಪ್ಪಳವ

ಅರಿಯಲಾಗದು ಅರ್ಥ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೬||

ಚಕ್ರಗಳ ಹೊಂದಿರುವ ವಾಹನವು ಈ ದೇಹ

ವಕ್ರಪಥದಲಿ ಚಲಿಸಿ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಹುದು |

ಸಕ್ರಿಯದಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮ ದಿಕ್ಸೂಚಿ ನೋಡಿ ನಡೆ

ಚಕ್ರಿ ತಾ ಮೆಚ್ಚುವನು ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೭||

ಮೌನ ಮಾತಾಡಿದರೆ ಹಲವಾರು ಅರ್ಥಗಳು

ಜೇನಿನಾ ಮಧುರತೆಯು, ಕೋಪದಾ ತಾಪ |

ಬೋನದಾ ತೃಪ್ತಿ, ಕ್ಷಮೆಯ ತಂಪು ನಲ್ನುಡಿಯು

ಮೌನಕ್ಕೆ ಭಾಷೆಯಿದೆ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೮||

ಕಂಡಂಥ ಕನಸುಗಳ ಧರೆಗಿಳಿಸಬಹುದಲ್ಲ

ಗಂಡೆದಯ ಕಲಿಗಳೊಲು ಬೆನ್ನು ಹತ್ತಿದರೆ |

ದಂಡವಾಗದೆ ಇರಲಿ ಕನಸುಗಳ ಬೇಟೆಗಳು

ಉಂಡು ಮಲಗುವುದೇಕೆ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೯||

ಬರಿದಾಗದಿರಲಿ ಸಿರಿ ಕರೆದು ದಾನವನೀಯೆ

ಕರಗಳೆಂಟಾಗೆ ಸರಿ ಸೇವೆ ಮಾಡುವಗೆ |

ಮರಿಮಕ್ಕಳಿರಬೇಕು ಪರಹಿತವ ಕೋರುವಗೆ

ಹರಸೆನ್ನ ಕೋರಿಕೆಯ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೨೦||

ಮುಕ್ತಕಗಳು - ೪೩

ನಿನ್ನ ನೀ ತಿದ್ದುತಿರು ಅನುದಿನವು ಬೆಳೆಯುತಿರು

ಮನ್ನಿಸುತ ತಪ್ಪುಗಳ ಒಪ್ಪುಗಳ ಹುಡುಕು |

ಉನ್ನತಿಯು ದೊರಕುವುದು ಬಹುಬೇಗ ಸುಳ್ಳಲ್ಲ

ಜೊನ್ನವೇ ಜೀವನವು ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೧||

ವನಸುಮವು ಏನ ಸಾಧಿಸಿತು ಕಿರು ಬದುಕಿನಲಿ?

ಜನಕಿತ್ತಿತೇ ಗಂಧ ಮುಡಿಯೇರಿತೇನು? |

ಬನದ ಸನ್ಯಾಸಿ ತಾ ಏನು ನೀಡಿದ ಜಗಕೆ?

ಜನನಿಗೂ ಸುಖವಿಲ್ಲ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೨||

ಬೆಲೆಯುಂಟು ಮರಗಳಿಗೆ ಧರೆಗೆ ಬಿದ್ದರು ಕೂಡ

ಫಲನೆರಳುಗಳ ನೀಡುವವು ಜೀವವಿರಲು |

ಕಲಿಯಬೇಕಿದೆ ಪಾಠ ಮರದಂತಹವರಿಂದ

ಬೆಲೆಬಾಳುವುದು ಬಾಳು ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೩||

ಕನ್ನಡಿಯು ದೋಷಿಯೇ ಬಿಂಬ ಅಂದವಿರದಿರೆ

ಭಿನ್ನರೂಪವ ತೋರದದು ನಿನ್ನ ಹೊರತು |

ನಿನ್ನಜನ ದೂರಿದರೆ ನಿನ್ನ ನಡೆ ಕಂಡವರು

ಸನ್ನಡತೆ ಬೆಳೆಸಿಕೋ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೪||

ಕರುಗಳಿಗೆ ಇರಬೇಕು ಹಸುಗಳಾ ಮೊಲೆಯುಣಿಕೆ

ತರುವೊಂದೆ ಆಧಾರ ಬೆಳೆಯುವಾ ಲತೆಗೆ |

ಇರಬೇಕು ನಿನ್ನಾಸರೆಯು ನನಗೆ ಬಾಳಿನಲಿ

ಕರಪಿಡಿದು ನಡೆಸುವೆಯ  ಪರಮಾತ್ಮನೆ? ||೨೧೫||

ಮುಕ್ತಕಗಳು - ೪೨

ಬಯಕೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಾ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು

ಬಯಸುವುದೆ ಆಗಸದ ಮಿನುಗುತಾರೆಯನು |

ಚಯನ ಸಾಲದು ಪುಟ್ಟ ಗುಡಿಸಲನು ಕಟ್ಟಲಿಕೆ

ಮಯಸಭೆಗೆ ಆಸೆಯೇ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೬||

ಕಾಮಾಲೆ ಕಂಗಳಿಗೆ ಕಾಣುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ

ಹೂಮಾಲೆ ಕಾಣುವುದು ಹಾವಿನೊಲು ಮರುಳೆ |

ಧಾಮನಿಧಿಯೊಬ್ಬನೇ ಕಳಚುವನು ಪೊರೆಯನ್ನು

ಭೂಮಾತೆ ಬಲ್ಲಳಿದ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೭||

ನಲುಗಿಹನು ಮನುಜ ರಾಗದ್ವೇಷಗಳ ನಡುವೆ

ಕಲಿಯಬೇಕಿದೆ ಅಂಟಿಕೊಳದ ಚತುರತೆಯ |

ಇಳೆಯೊಳಗೆ ಸಾತ್ವಿಕದ ದಾರಿಯಿದೆ ಇದಕಾಗಿ

ಮಳೆಯೊಳಗೆ ಕೊಡೆಯಂತೆ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೮||

ರಾಗವಿಲ್ಲದರವನು ವೈರಾಗ್ಯ ಪಡೆದವನು

ಭಗವಂತ ನೀಡಿದುದ ಅನುಭವಿಸಿ ತೃಪ್ತ |

ಸಿಗದಿದನು ಬೇಕೆಂದು ಆಸೆಪಡದಾ ವ್ಯಕ್ತಿ

ಜಗವ ಗೆದ್ದಿಹ ಯೋಗಿ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೯||

ಒಲವಿರಲಿ ಬಾಳಿನಲಿ ನೋವುಗಳ ಮರೆಸಲಿಕೆ

ಜಲವಿರುವ ಬಾವಿಯದು ಸನಿಹವಿರೆ ಚೆಂದ

ಕಲಿಯುವಾ ಶಿಷ್ಯನಿಗೆ ಗುರುವಿರಲಿ ಸನಿಹದಲಿ

ಕಳೆತೆಗೆದು ಬೆಳಸಲಿಕೆ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೧೦||

ಮುಕ್ತಕಗಳು - ೪೧

ಊಳಿಗವ ಮಾಡುವರು ಜೀತದಾಳುಗಳಲ್ಲ

ತಾಳಿಹರು ಕೂಳಿನಾ ಸಂಕಟವ ಹರಿಸೆ |

ಧೂಳಿನೊಲು ಕಾಣದಿರಿ ಪ್ರೀತಿಯನು ತುಂಬುತಿರಿ

ಜೋಳಿಗೆಗೆ ಅನುದಿನವು ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೧||

ಗುಳಿಗೆಗಳು ನಕಲಿ ಕುಡಿಯುವ ಹಾಲಿನಲಿ ನೀರು

ಮಲಿನವಾಗುತಿವೆ ಜಲ ವಾಯು ಭೂಮಿಗಳು |

ಕಲಬೆರಕೆ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮನಗಳೇ ಕಲುಷಿತವು

ಕಲಿಯುಗದ ಶಾಪವೇ ಪರಮಾತ್ಮನೆ? ||೨೦೨||

ವೈದ್ಯರೇ ಇವರಲ್ಲ ಕಲ್ಲೆದೆಯ ದಾನವರು

ಬಾಧ್ಯತೆಯ ಮರೆತು ರೋಗಿಗಳ ದೋಚಿದರೆ |

ಆದ್ಯತೆಯ ನೀಡುತಲಿ ಸೇವೆಯನು ಮಾಡುವರು

ವೈದ್ಯನಾರಾಯಣರು ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೩||

ಗೋಮುಖದ ವ್ಯಾಘ್ರಗಳು ಹೊಂಚು ಹಾಕಿವೆಯಲ್ಲ

ಕಾಮನೆಯ ದಾಹಕ್ಕೆ ಆಹುತಿಯ ನೀಡೆ |

ರಾಮನನ್ನೂ ಬಿಡದ ಪಾಪಿಗಳು ಇಂಥವರು

ಪಾಮರರೆ ಯಜ್ಞಪಶು ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೪||

ಮಾತಿನಲಿ ಮಮತೆಯಿರೆ ನೋಟದಲಿ ಕರುಣೆಯಿರೆ

ಜಾತಿಗಳ ಕೇಳದೆಯೆ ಸೇವೆಯನು ಮಾಡೆ |

ನೇತಿಯೆನ್ನದೆ ಎಲ್ಲರಲಿ ಬೆರೆತಿರಲು, ನಾಕ

ಈತನಿರುವೆಡೆಯಲ್ಲೆ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೫||

ಮುಕ್ತಕಗಳು - ೪೦

ಕೊಂಕು ಮಾತುಗಳೆ ವೈರಿಗಳು ಸಂಬಂಧದಲಿ

ಬಿಂಕ ತೊರೆ ಸನಿಹ ಕರೆ ಸವಿನುಡಿಯ ಉಲಿದು |

ಸುಂಕವಿಲ್ಲದೆ ಲಾಭ ತರುವುದೀ ವ್ಯವಹಾರ

ರಂಕನಿಗು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೧೯೬||

ಛಂದಸ್ಸು ತೊಡಕಲ್ಲ ಕಾವ್ಯ ರಚಿಸುವ ಕವಿಗೆ

ಚಂದದಲಿ ಲಯ ಯತಿಗಳನು ನೀಡಿ ಹರಸಿ |

ಗೊಂದಲವ ಬಿಡಿಸುವುದು ವಾಚಿಸುವ ಇನಿದನಿಗೆ

ಅಂದದ ಪ್ರಾಸದಲಿ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೧೯೭||

ಹುಟ್ಟುಸಾವುಗಳ ನಡುವಿನಲಿ ದೊರೆತಿಹ ಪಾತ್ರ

ಗಟ್ಟಿ ಆತ್ಮಕೆ ಸಿಕ್ಕ ಮತ್ತೊಂದು ವೇಷ |

ತಟ್ಟುತಲೆ ತಮಟೆಯನು ಪಾತ್ರವದು ಮುಗಿದಾಗ

ಸುಟ್ಟುಬಿಡುವರು ವೇಷ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೧೯೮||

ಗಾಳಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಹುದು ಮೀನೆಂದು ಹಿಗ್ಗದಿರು

ಗಾಳವೇ ಮೋಸಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಹೆಸರು |

ಗಾಳ ಹಾಕುವುದು ತಪ್ಪಲ್ಲ ಉದರ ಪೋಷಣೆಗೆ

ಊಳಿಗವು ದೊರಕದಿರೆ ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೧೯೯||

ನಡೆಯುತಿರೆ ಎಡವುವರು ಹತ್ತುತಿರೆ ಜಾರುವರು

ಎಡವುವರೆ, ಜಾರುವರೆ, ಕುಳಿತವರು ಕೆಳಗೆ? |

ಬಡಿವಾರ ಬಿಡಬೇಕು ಕುಳಿತು ಟೀಕಿಸುವುದನು

ಬಡಿಯದಿರು ಡೋಲನ್ನು ~ ಪರಮಾತ್ಮನೆ ||೨೦೦||